Co to jest przestępstwo? Zagadnienia z Prawa Karnego

Definicja przestępstwa - właśnie to pojęcia sprawia wielu osobom (w tym studentom) sporo trudności.

Dlaczego? Otóż istnieje wiele poglądów na temat tego, co to jest tak naprawdę przestępstwo oraz nasze ustawodawstwo nie posiada takiej definicji. Najczęściej na świecie spotykana jest trójelementowa definicja przestępstwa i pochodzi ona od naszego sąsiada z zachodu, czyli Republiki Federalnej Niemiec.

Trójelementowa definicja przestępstwa zawiera w sobie takie cechy jak:

• Istota czynu - ustawowy opis czynu, wyobrażenie jak to przestępstwo mogłoby wyglądać
• Bezprawność
• Wina

W Polsce występuje po części trójelementowa definicja przestępstwa. Czemu po części? Otóż jest ona znacznie rozbudowana. Polskie ustawodawstwo nie posiada definicji przestępstwa. Nie ma jej z powodu różnic i licznych sporów w orzeczeniach sądów oraz doktrynie (słynny konflikt Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego).

Można zatem przyjąć, że przestępstwo w prawie polskim to:

Czyn człowieka (Niemcy w swojej definicji tego nie podają, gdyż uważają to za rzecz oczywistą)

• Vis compullsiva - przymus względny (oddziaływanie na wolę innej jednostki, ale nie wyłącza swobody decydowania. Na przykład: groźba pistoletem w celu wydania pieniędzy z kasy). Jest to czyn, jednak jest to stan wyższej konieczności (odpada wtedy wina albo bezprawność)
• Vis absolutiva - przymus bezwzględny (nie ma czynu, a oddziaływanie na wolę i na fizyczność człowieka - skrępowanie; jest to np. też popchnięcie).
• Określony w ustawie - Nullum crime sine lege - Nie ma przestępstwa bez kary - musi być określony w ustawie. Mogą wystąpić jednak znamiona pozaustawowe. One doprecyzowują nam normę, są na korzyść przestępcy.
• Zagrożony karą powyżej jednego miesiąca pozbawienia wolności lub powyżej jednego miesiąca ograniczenia wolności lub powyżej 30 dziennych stawek grzywny.

Podział przestępstw ze względu na art. 7 KRP:

Zbrodnie - są to przestępstwa, kiedy dolna granica zagrożenia ustawowego ma minimum 3 lata pozbawienia wolności. Czyli od 1 roku do 10 lat to występek ale od 3 lat do 10 lat to jest zbrodnia. Zbrodnie są tylko umyślne. W I instancji sądzone przez sądy okręgowe, a występki przez rejonowe.

Występki - jest to czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 dziennych stawek grzywny (czyli górna granica powyżej 30), karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.