Przemyt i przestępczość graniczna

Przemyt polega na przemieszczaniu towarów pomiędzy państwami z brakiem uiszczenia opłaty celnej, akcyzy, podatku VAT lub innych należności wobec państwa na terytorium, którego dany towar jest wwożony. Przemytem nazywamy również wwożenie towaru pomimo zakazu obrotu danym towarem na terytorium kraju, do którego towar ten jest wwożony. Często nazywany jest również kontrabandą lub inaczej, bardziej potocznie, szmuglem. Za źródło powstania przemytu uważa się różnice cenowe występujące w dwóch różnych obszarach celnych, za towar tego samego gatunku przy wysokiej stopie cła/akcyzy bądź innego podatku, który należy zapłacić przy wwożeniu towaru w inny obszar celny.

Przemyt

Towarem najczęściej przemycanym przez polską granicę są papierosy. Pomysły, jakie są stosowane w praktyce przy przemycie, bywają różne, np. na kłębki włóczki. W tym rodzaju przemytu paczki papierosów znajdują się bezpośrednio w kłębku włóczki. Przemyt papierosów jest bardzo opłacalny, gdyż paczka papierosów w krajach Unii Europejskiej kosztuje ok. 20 zł - a za wschodnią granicą 7-10 zł.

Przestępcy starają się przerzucić jak najwięcej towaru na raz i są coraz bardziej pomysłowi. Stosowane są sposoby na tzw. nagrobek - wewnątrz nagrobka przemytnicy przewożą towar, którym mogą być np. papierosy. Niektóre pomysły są wręcz niewiarygodne, przykładem może być przemyt papierosów do Niemiec, tzw. przemyt na pale drewna. Wewnątrz pali wydrążone były z obu stron głębokie wgłębienia, a następnie po umieszczeniu w nich przemycanego towaru pale zostały "zakorkowane". Inny pomysł to sposób na tzw. literaturę. Tu jest ważne, aby okładka była twarda, a całość gruba. Wtedy wystarczy wyciąć prostokąt odpowiadający wielkości i grubości paczek papierosów, wsadzić tam papierosy i przemycać. Do przemytu może służyć nawet butla na gaz montowana w samochodzie. W środku zamiast gazu są paczki papierosów.

Sposób na koło zapasowe jest uważany za przestarzały, jednak ma swoje zalety, nie trzeba specjalne przebudowywać samochodów i robi się to bardzo szybko. W miejscu, gdzie powinno znajdować się koło zapasowe, mogą być przewożone papierosy czy narkotyki. Niekiedy w ten sposób wywożone są nie legalnie zwierzęta, np. żółwie czy papugi. Aby przemytnikom udało się przemycanie, zwierzęta niejednokrotnie przewożone są w fatalnych warunkach. Żółwie owijane są taśmą klejącą. aby się nie ruszały. Papugi wkładane są do plastikowych butelek po wodzie mineralnej, w której mogą oddychać tylko przez szyjkę od butelki. Tak straszne warunki doprowadzają często do wycieńczenia zwierząt lub ich śmierci.

Najczęściej do przemytu używa się busów lub tirów. Przeważnie robi się podwójne ściany, podłogi czy sufity. Z zewnątrz wszystko może wyglądać normalnie, jednak w busie można spokojnie zmieścić nawet 100 tys. sztuk papierosów. W samochodzie osobowym nie ma takiego miejsca, w którym nie można by schować przemycanych paczek. Chowanie towaru pod tapicerką jest standardem. Innymi miejscami wykorzystywanymi przez przemytników są reflektory, podsufitki i wewnętrzne części drzwi. Dlatego też celnicy na wschodniej granicy nie wypuszczają śrubokrętów z rąk. Rozkręcane jest prawie każde kontrolowane auto i prawie w każdym jest znajdowany przemycany nielegalnie towar.

Kodeks karny precyzuje w następujący sposób obowiązujące przepisy: Kto, nie dopełniając ciążącego na nim obowiązku celnego, przywozi z zagranicy lub wywozi za granicę towar bez jego przedstawienia organowi celnemu lub zgłoszenia celnego, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do 2 lat. Tej samej karze podlega sprawca, jeżeli przemyt celny dotyczy towaru w obrocie z zagranicą, co do którego istnieje reglamentacja pozataryfowa.

Przestępczość graniczna

Przemyt nierozerwalnie wiąże się z przestępczością graniczną, która ma swoje miejsce na styku granic państw. Źródłem jej powstania mogą być wszelkiego rodzaju nadużycia ze strony osób lub firm przekraczających granice państw. Przykładem przestępczości granicznej może być niepłacenie cła, akcyzy, VAT-u czy też nielegalna emigracja. Cło lub opłata celna pobierana jest przez państwo w związku z przemieszczaniem towarów przez granicę celną. Wyróżniamy:

• cło importowe,
• eksportowe,
• tranzytowe.

Cło importowe
Jest wprowadzone, aby chronić produkcję krajową państwa wprowadzającego ten typ cła, ale również aby zwiększyć dochody państwa, które dane cło pobiera.

Cło eksportowe
Powoduje wzrost wartości produktu bądź też surowca, który jest wywożony poza granice kraju. Opodatkowane nim są głównie surowce, co ma zachęcić krajowych producentów do ich przetwarzania. (Stosowane jest głównie przez kraje rozwijające się, będące dużymi eksporterami nieprzetworzonych surowców).

Cło tranzytowe
Wprowadzane jest jako opłata nakładana na towar, który przewożony jest w tranzycie przez dany kraj. Jednak biorąc pod uwagę duże wpływy z udostępniania sieci transportowej oraz środków transportu, jest bardzo rzadko stosowane.

Akcyza to podatek pośredni, nakładany na niektóre wyroby konsumpcyjne, np. produkty energetyczne (grupa wyrobów służących do celów napędowych lub grzewczych), energia elektryczna. Akcyzą objęte są również napoje alkoholowe, do których należą, wino, piwo, produkty pośrednie bądź też produkty spirytusowe, wyroby tytoniowe, jak papierosy, cygara czy tytoń do palenia. Podatek VAT (ang. Value Added Tax), czyli podatek od wartości dodanej. Prawem, które reguluje zasady i tryb postępowania przy wwożeniu na polski obszar celny towarów jest prawo celne. Zawiera ono opis praw i obowiązków osób oraz uprawnień i obowiązków organów celnych. Każda osoba chcąca wwieźć lub wywieźć z polskiego obszaru celnego towar może uzyskać wszelkie informacje na ten temat od organów celnych.

Organem celnym w Polsce jest Izba Celna wraz z podległymi jednostkami organizacyjnymi. Obszar celny jest obszarem, w obrębie którego przemieszczanie towarów nie wiąże się z koniecznością ponoszenia opłat celnych czy też opłat granicznych. Obszarem celnym może być zarówno terytorium całego kraju czy państwa, jak i terytorium kilku państw połączonych ze sobą umowami międzynarodowymi i tworzących tzw. unię celną.

Obszarem celnym może też być mniejszy, wydzielony obszar, taki jak strefa wolnocłowa czy skład celny. Obszary te są tworzone na podstawie przepisów prawa miejscowego. Z dniem wejścia do Unii zaczęło w Polsce obowiązywać prawo wspólnotowe, regulujące zagadnienia celne. Podstawowymi aktami prawnymi z zakresu prawa celnego są: Wspólnotowy Kodeks Celny oraz Przepisy Wykonawcze do Wspólnotowego Kodeksu Celnego. Oba akty mają rangę rozporządzeń wspólnotowych.