Przemoc domowa jest jednym z najpoważniejszych problemów społecznych, dotykającym osoby w każdym wieku i z różnych środowisk. Znęcanie się to specyficzny rodzaj przestępstwa, który występuje wyłącznie między określonymi osobami. Zgodnie z artykułem 207 kodeksu karnego, za popełnienie takiego czynu grożą kary pozbawienia wolności. Ustawodawca przewidział surowsze kary za szczególnie brutalne przypadki przemocy domowej. Osoby doświadczające przemocy domowej mogą szukać pomocy w różnych instytucjach, które zajmują się problemem przemocy w rodzinie.
Czym jest przemoc domowa?
Przemoc domowa to ogół działań, które naruszają fizyczną lub psychiczną integralność osoby najbliższej bądź pozostającej w stałym, lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy. Przemoc domowa może dotyczyć różnych relacji rodzinnych, a sprawcą może być każda osoba z kręgu najbliższych, niezależnie od wieku czy płci. Przykłady przemocy domowej mogą obejmować relacje między małżonkami, rodzicami i dziećmi, wnukami i dziadkami, a także między ojczymem bądź macochą a dziećmi współmałżonka. Problem przemocy w rodzinie jest niezwykle skomplikowany i może dotknąć każdego, dlatego wymaga kompleksowego podejścia. Osoba dopuszczająca się przestępstwa znęcania podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa
Na czym polega przemoc psychiczna?
Przemoc domowa może przybierać formę zarówno fizyczną, jak i psychiczną. Przykładem znęcania psychicznego są często wszczynane kłótnie, podczas których sprawca poniża, piętnuje i wyszydza ofiarę. Tego rodzaju przemoc zawsze powoduje cierpienie ofiary, które może objawiać się zarówno w sferze emocjonalnej, jak i fizycznej. Znęcanie psychiczne może polegać na działaniu lub zaniechaniu (przykładem zaniechania może być niezapewnienie pożywienia). Stosowanie przemocy psychicznej obejmuje także takie zachowania jak zabranianie wychodzenia z domu, ciągłe krytykowanie czy nieustanne kontrolowanie. Osoby dotknięte tego rodzaju przestępstwem powinny zgłosić znęcanie psychiczne do odpowiednich organizacji.
Jakie kary grożą za przemoc domową?
Przestępstwo znęcania zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. W konkretnych sytuacjach kodeks karny przewiduje możliwość zasądzenia wyższych kar. Jeżeli sprawca stosuje przemoc w rodzinie wobec osoby nieporadnej ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny może być skazany na karę pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Ponadto, jeżeli do znęcania dochodzi ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sąd może orzec karę pozbawienia wolności w wymiarze od roku do 10 lat. Jeżeli następstwem znęcania jest targnięcie się ofiary na własne życie, sprawca przestępstwa może zostać skazany na karę pozbawienia wolności od 2 do 15 lat.
Gdzie należy zgłosić przemoc w rodzinie?
W Polsce istnieje kilka instytucji, do których można zgłosić przypadki przemocy domowej. Pierwszą z nich jest policja. Jest to organ, który ma obowiązek odpowiednio zareagować na zgłoszenie przemocy domowej np. przeprowadzić interwencję, zabezpieczyć dowody czy, w razie potrzeby, zatrzymać sprawcę. Zgłoszenie można złożyć osobiście na komisariacie, telefonicznie, a w sytuacjach nagłych, dzwoniąc pod numer alarmowy 112. Jeśli przemoc domowa ma charakter poważny, sprawa może zostać skierowana do prokuratury. Prokuratura zajmuje się prowadzeniem postępowań przygotowawczych w sprawach o różnego rodzaju przestępstwa, w tym o znęcanie się psychiczne i fizyczne. Wniosek o wszczęcie postępowania karnego można złożyć bezpośrednio do prokuratury, która przeprowadzi śledztwo i przygotuje sprawę do ewentualnego skierowania do sądu.
W Polsce działa wiele organizacji pozarządowych, które oferują pomoc ofiarom przemocy domowej. Organizacje takie jak "Niebieska Linia", czy "Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę" oferują wsparcie psychologiczne i prawne osobom dotkniętych przemocą. Wiele z tych organizacji prowadzi infolinię, gdzie ofiary mogą uzyskać pomoc i porady dotyczące dalszych kroków. Osoby, które chcą zgłosić psychiczne znęcanie, mogą również zwrócić się do właściwego ośrodka pomocy społecznej. Pracownicy socjalni mogą zaoferować wsparcie materialne, psychologiczne oraz prawne, a także pomóc w znalezieniu schronienia. OPS mogą także współpracować z policją i prokuraturą w celu zapewnienia bezpieczeństwa ofiarom przemocy. Przypadki przemocy domowej można zgłaszać także w instytucjach takich jak szpitale, przychodnie, szkoły czy przedszkola. Pracownicy tych placówek są często pierwszymi, którzy zauważają objawy przemocy. Mają oni obowiązek zgłoszenia takich przypadków odpowiednim służbom.
Jak udowodnić znęcanie psychiczne?
Gromadzenie dowodów przemocy domowej jest kluczowe dla skutecznego prowadzenia postępowania karnego (sprawy karne). Dowody mogą obejmować różnorodne materiały, które dokumentują akty przemocy, zarówno fizycznej, jak i psychicznej. Za dowód mogą posłużyć fotografie, filmy czy nagrania audio. Osoby, które są ofiarami przemocy i doznały obrażeń fizycznych, mogą po zgłoszeniu się do lekarza uzyskać specjalne zaświadczenie lekarskie. Często stosowanym dowodem są zeznania sąsiadów, świadków oraz samego poszkodowanego. W postępowaniu sądowym można również powołać się na dowód z wiadomości e-maile czy wiadomości w mediach społecznościowych. Niesłychanie mocnym dowodem w sprawach dotyczących przemocy domowej są zeznania biegłych sądowych. Zgromadzenie odpowiednich dowodów jest procesem wymagającym uwagi, systematyczności i współpracy z odpowiednimi instytucjami. Każdy zebrany dowód może okazać się kluczowy w postępowaniu karnym i może pomóc w skazaniu sprawcy oraz w zapewnieniu ofiarom odpowiedniego wsparcia i ochrony.
Przemoc domowa, niezależnie od swojej formy, grozi karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. W pewnych sytuacjach sprawca może otrzymać wyższą karę, na przykład, jeśli przemoc domowa doprowadziła do samobójstwa ofiary, sprawca może zostać skazany na 15 lat pozbawienia wolności. Zgromadzenie dowodów przemocy domowej jest kluczowe dla skutecznego prowadzenia postępowania karnego. Dowody te mogą obejmować fotografie obrażeń, zaświadczenia lekarskie, wiadomości SMS, e-maile oraz zeznania świadków. Ważne jest, aby ofiary przemocy domowej dokumentowały wszystkie incydenty związane ze znęcaniem się i współpracowały z odpowiednimi instytucjami, takimi jak policja, prokuratura czy organizacje pozarządowe.